عبدالوهاب بن محمدصالح برغانیمیرزاعبدالوهاب بن محمدصالح برغانی از آل برغانی که از خاندان‌های مشهور علمی و زعمای مذهبی قزوین و برغان است بودند. ۱ - مشخصاتمیرزا عبدالوهاب نزد پدر و عموی خود، شهید ثالث ، درس خواند و به اصفهان و قم و عتبات سفر کرد و از استادان بزرگ حوزه های علمی بهره برد و به اجازاتی چند نایل آمد. او که سالها در کربلا و نجف تدریس می‌کرد، پس از درگذشت پدرش، در قزوین ریاست دینی یافت و سالهای پایان عمر را به عنوان عالمی نافذالکلمه و محل توجّه عام و خاص و حتی دربار و امرا و شاهزادگان در تهران به سر برد؛ و همراه استادش، سید محمد مجاهد، در جنگ دوم ایران و روس حضور یافت. قدرت فهم و کثرت تتبّع و بیان رسا و احاطه علمی او هم در کتابهای تراجم [۱]
محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه، المآثر و الآثار، ج۱، ص۲۲۰، در چهل سال تاریخ ایران، چاپ ایرج افشار، ج ۱، تهران ۱۳۶۳ ش.
و هم در اجازات علما به او مذکور است؛ و در اجازه پدرش به او، اجتهادش تصریح شده است.برخی از آثار علمی برجای مانده از او عبارت است از: مخازن الاصول (به عربی، در علم اصول)؛ خصائص الاعلام فی شرح شرایع الاسلام؛ شرح عرشیه ملاّ صدرا؛ دیوان شعر؛ سوز و گداز (به سبک مثنوی درباره واقعه کربلا )؛ رساله در مبدأ و معاد. میرزا عبدالوهاب خطّی نیکو داشته و برخی از آثارش به خطّ خود او موجود است. او دختر عمّ خود (دختر شهید ثالث) را به همسری گرفت. یکی از دو فرزندش آقا صدرالدین ملقّب به عمادالاسلام بود که در کربلا و قزوین نزد پدر و عموی خود و دیگر استادان حوزه علمیّه تحصیل کرد و مدتی نیز از درس شیخ مرتضی انصاری بهره برد. بعد از درگذشت پدر، عهده دار شؤون دینی، از تدریس و اقامه جماعت و ارشاد، شد. در ۱۳۲۷، به زادگاهش کربلا بازگشت و در مدرسه سردار به تدریس پرداخت. درس او مورد استقبال بود و وفاتش در ۱۳۳۷ روی داد. ۲ - آثارآثار علمی او عبارت است از شرح ارشاد علاّ مه حلّی و شرح عرشیّه ملاصدرا . ۳ - پانویس
۴ - منابعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «آل برغانی»، شماره۹۷۹. |